Chủ động phòng chống thiên tai đảm bảo an toàn cho vật nuôi

      Những năm gần đây, thiên tai liên tiếp xảy ra với diễn biến bất thường, trái quy luật gây hậu quả nghiêm trọng về người và tài sản. Theo dự báo của cơ quan khí tượng thủy văn, năm 2022 tuy bão và áp thấp nhiệt đới ít hơn trung bình năm nhưng nguy cơ xảy ra các hiện tượng thiên tai cực đoan, bất thường, trái quy luật sẽ diễn biến rất phức tạp. Đặc biệt là tổng lượng mưa cao hơn trung bình có khả năng gây ngập lụt, mùa mưa năm nay bắt đầu sớm hơn so với trung bình nhiều năm. Để chủ động phòng chống thiên tai đảm bảo an toàn cho vật nuôi, giảm thiểu thiệt hại về chăn nuôi trong mùa mưa lũ, người chăn nuôi cần thường xuyên cập nhật bản tin dự báo thời tiết trên các phương tiện thông tin đại chúng, tích cực chăm sóc đàn vật nuôi để tăng khả năng chống chịu đối với tác động do thay đổi lớn về thời tiết, đồng thời triển khai một số biện pháp sau:

      1. Trước mùa mưa bão:

      1.1 Đối với những vùng có nguy cơ ngập lụt: Cần hủ động nâng cao nền chuồng, làm chuồng tránh lũ, làm rèm che chắn để tránh mưa tạt, gió lùa; kiểm tra và giằng chống chuồng trại đảm bảo độ vững chắc nhằm đề phòng bão, lũ. Nếu chuồng nuôi lợp bằng lá, tôn, fibro xi măng chưa kiên cố thì có thể giằng lên mái các loại thanh nẹp bằng gỗ, sắt, dây kẽm cỡ lớn hoặc các bao chứa cát để hạn chế tốc mái khi có gió lớn, bão xảy ra;

Không làm chuồng trại chăn nuôi gần bờ sông, bờ suối, tả luy cao để tránh lũ ống, lũ quét và sạt lở đất

      Kiểm tra, khai thông hệ thống thoát nước khu vực chuồng trại như hệ thống thoát nước thải, nước mưa, nơi chứa chất thải rắn, nhằm hạn chế ô nhiễm khi mưa to hoặc ngập lụt;

      Làm sàn kê cao và căn cứ vào số lượng, loại vật nuôi, lượng thức ăn tiêu thụ/ngày để lập kế hoạch dự trữ thức ăn đầy đủ tối thiểu 15 ngày cho vật nuôi; dự trữ nước sạch, tu sửa máy bơm, hệ thống dẫn nước đảm bảo nguồn cung dự phòng kịp thời.

      1.2. Đối với những vùng bị ngập lụt:  Chuẩn bị phương án di dời vật nuôi lên những vùng đất cao bằng cách làm chuồng che chắn cẩn thận, dự trữ đầy đủ thức ăn và bảo quản thức ăn khô ráo, không bị ẩm mốc, cung cấp đủ nước sạch cho vật nuôi uống. Sử dụng máy phát điện để cung cấp kịp thời khi mất điện lưới cho các lò ấp trứng giống để đảm bảo có con giống chất lượng để tái đàn;

Thực hiện việc tiêm phòng đầy đủ các loại vaccin phòng bệnh cho vật nuôi theo hướng dẫn của các bộ thú ý tại địa phương

      Tăng cường chăm sóc, nâng cao chất lượng khẩu phần ăn để tăng sức đề kháng; vệ sinh sạch sẽ chuồng nuôi, dụng cụ chăn nuôi; kiểm tra sự hoạt động của hệ thống xử lý chất thải chăn nuôi như: Hố ủ phân, bể lắng, công trình biogas;

Định kỳ phun sát trùng trong và ngoài chuồng nuôi để phòng bệnh

      2. Trong và sau mưa, bão, lũ lụt

      2.1 Trong mưa bão, lụt: Theo dõi thời tiết, thường xuyên kiểm tra chuồng trại, điều kiện chăn nuôi và sức khỏe đàn vật nuôi để có phương án chăm sóc, hỗ trợ và di dời (nếu cần thiết) đàn vật nuôi đến vị trí không bị úng ngập nhưng không tập trung vật nuôi lên đường giao thông gây cản trở giao thông và ô nhiễm môi trường và phải đảm bảo tuyệt đối tính mạng cho người và sức khỏe của vật nuôi;

Có giải pháp giữ ấm cho đàn vật nuôi trong điều kiện thời tiết mưa, lạnh kéo dài.

      Mầm bệnh có thể theo nước lũ lan đi khắp nơi, quy mô lũ lụt càng lớn thì sự lan truyền mầm bệnh càng rộng, mức độ nguy cơ càng cao. Mặt khác, khi di chuyển đàn vật nuôi tránh lũ sẽ đem theo các mầm bệnh từ nơi này tới nơi khác, do đó cần thực hiện tốt quy trình vận chuyển, kiểm dịch vận chuyển để đảm bảo an toàn dịch bệnh. Các khâu chăm sóc, nuôi dưỡng, vệ sinh tẩy uế chuồng trại không được thực hiện tốt sẽ làm suy giảm đáng kể sức chống chịu bệnh tật ở vật nuôi, khiến cho các bệnh truyền nhiễm như tiêu chảy, dịch tả, thương hàn… dễ lây lan và có nguy cơ bùng phát; thường xuyên vệ sinh chuồng trại, môi trường quang chuồng nuôi và dụng cụ chăn nuôi, để vật nuôi được ở sạch. Định kỳ 1 - 2 lần/tuần phun tẩy uế chuồng trại và khu vực xung quanh bằng các chất sát trùng theo quy định. Khi nước rút đến đâu thì dọn vệ sinh, phun thuốc sát trùng, tiêu độc, diệt mầm bệnh đến đó. Đối với xác vật nuôi chết, phương pháp hiệu quả nhất là đốt xác vật chết, phun thuốc diệt côn trùng hoặc thuốc sát trùng hoặc tưới dầu hỏa lên xác vật chết, chống các loài ăn thịt và côn trùng xâm nhập, đợi khi nước rút thì đem chôn lấp.

      2.2. Sau mưa bão, lụt: Sau lũ lụt, nguồn thức ăn, nước uống cho gia súc, gia cầm có thể bị lũ cuốn, hư hỏng, ô nhiễm do mầm bệnh từ nơi khác đến, bùn đất nổi lên bám vào cỏ cây, sức khỏe của đàn vật nuôi giảm sút. Do vậy, vật nuôi cần được chăm sóc, nuôi dưỡng chu đáo, không bị bỏ đói, không cho ăn những loại thức ăn bị mốc, kém chất lượng. Đối với gia súc già yếu và gia súc non cần có chế độ chăm sóc đặc biệt như tăng cường các loại thức ăn bổ sung và các loại thức ăn giàu dinh dưỡng thúc đẩy nhanh quá trình hồi phục.

      Khi nước rút phải tổng thực hiện vệ sinh, thu gom xác động vật, khử trùng bằng vôi bột, hóa chất và tiêu độc khu vực chăn nuôi trước khi đưa vật nuôi trở lại chuồng nuôi. Thực hiện tốt việc quản lý, chăm sóc đàn vật nuôi, tuyệt đối không chăn thả vật nuôi ở những khu vực bị ô nhiễm; chủ động phát hiện sớm, kịp thời xử lý trường hợp vật nuôi mắc bệnh, nghi mắc bệnh nguy hiểm như Dịch tả lợn Châu Phi, Cúm gia cầm, Lở mồm long móng,...Bên cạnh đó, để chuẩn bị cho tái đàn, khôi phục sản xuất, người chăn nuôi cần lựa chọn con giống có nguồn gốc rõ ràng, cung cấp bởi những cơ sở có uy tín, có giấy chứng nhận kiểm dịch; tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin theo quy định. Không tái đàn khi chưa đảm bảo về môi trường và an toàn dịch bệnh./.