Ruộng lúa bị sâu cuốn lá nhỏ gây hại
*Triệu chứng gây hại:
Lá lúa bị cuốn, sâu non ăn biểu bì mặt trên và diệp lục của lá dọc theo gân lá tạo thành những vệt trắng dài, các vệt này có thể nối liền với nhau thành từng mảng làm giảm diện tích quang hợp và đặc biệt là trên lá đòng hoặc lá công năng giai đoạn lúa làm đòng. Khi cây lúa bị sâu gây hại nặng thì lá bị trắng, sau đó nếu bị mưa nhiều hoặc ngập nước thì thối nhũn làm giảm nghiêm trọng khả năng quang hợp của lá làm năng suất lúa giảm rõ rệt.
*Đặc điểm hình thái:
- Trưởng thành: Có màu vàng rơm, mép trước của cánh trước có màu nâu vàng, có hai vệt xiên màu nâu đen từ trên mép cánh xuống 2/3 cánh.
Trưởng thành sâu cuốn lá nhỏ
- Trứng: Hình bầu dục có vân mạng lưới rất nhỏ, đẻ từng quả ở mặt trên và mặt dưới lá, trứng mới đẻ có màu trắng hơi đục khi gần nở chuyển màu ngà vàng.
Trứng sâu cuốn lá nhỏ
- Sâu non: Sâu non có 5 tuổi, mới nở màu trắng trong, đầu có màu nâu đen, khi lớn cơ thể chuyển màu xanh lá mạ - màu vàng, đầu màu nâu sáng.
- Nhộng có màu vàng - nâu đậm, thường thấy trong lá bị cuốn, gốc lúa, bẹ lá.
* Đặc điểm sinh học và sinh thái
- Thời gian đẻ trứng: 6 - 7 ngày;
- Sâu non: 14 - 16 ngày;
- Nhộng: 6 - 7 ngày;
- Trưởng thành sống: 2 - 6 ngày.
Vòng đời sâu cuốn lá nhỏ từ 28 - 36 ngày. Trưởng thành hoạt động đẻ trứng về đêm, ban ngày ẩn nấp, có xu tính mạnh với ánh sáng, con cái mạnh hơn con đực. Ngài thường tìm những ruộng xanh tốt để đẻ trứng, mỗi con cái có thể đẻ trên 100 quả trứng, rải rác trên lá lúa.
Sâu non tuổi 1 rất linh hoạt có thể bò khắp trên lá, chui vào lá nõn, mặt trong bẹ lá hoặc bao lá cũ; tuổi 2, 3 trở đi nhả tơ để khâu 2 mép lá cuốn thành tổ nằm trong đó gây hại. Sâu có khả năng di chuyển ra khỏi bao cũ để phá hại lá mới, mỗi con sâu non có thể phá hại từ 5 -9 lá, thời gian di chuyển thường vào buổi chiều (từ 6 giờ - 9 giờ tối), ngày trời mưa hoặc râm mát thì có thể di chuyển bất cứ lúc nào trong ngày. Sâu non đẫy sức chuyển màu vàng hồng chui ra khỏi bao bò xuống gốc lúa, bẹ lá dệt kén mỏng hoá nhộng hoặc hoá nhộng ngay trong bao cũ.
Sâu thích tập trung gây hại ở những ruộng lúa xanh tốt ven làng, ven bờ, ruộng ven hồ mương, ruộng bón nhiều đạm.
Hàng năm ở Quảng Ninh thường có 7 lứa sâu phát sinh.
*Biện pháp phòng trừ:
Để hạn chế sâu cuốn lá nhỏ gây hại làm ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển của cây lúa, bà con nông dân cần chú ý một số biện pháp sau:
- Áp dụng biện pháp quản lí dịch hại tổng hợp IPM, quản lí sức khỏe cây trồng tổng hợp IPHM:
+ Làm sạch cỏ dại quanh bờ ruộng.
+ Bón phân cân đối, hợp lý, đặc biệt bón phân đạm vừa phải, không bón lai rai.
+ Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng để phát hiện kịp thời sâu bệnh hại. Chỉ phun trừ sâu cuốn lá nhỏ trên những diện tích có mật độ sâu non đến ngưỡng phòng trừ (từ 50 con/m2 trở lên đối với giai đoạn đẻ nhánh, từ 20 con/m2 trở lên đối với giai đoạn đứng cái - làm đòng). Khuyến cáo sử dụng một trong các loại thuốc: Bemab 25WG, Vitako 40WG, Peran 50EC,…để phun trừ. Phun thuốc theo nguyên tắc “4 đúng”, nồng độ và liều lượng phun theo hướng dẫn sử dụng trên bao bì. Sau khi phun trừ nếu gặp trời mưa phải tiến hành phun lại./.