Trên địa bàn tỉnh đã hình thành một số vùng sản xuất na tập trung như tại xã Việt Dân, An Sinh, Bình Khê, Tân Việt (thị xã Đông Triều),  xã Tiền An (thị xã Quảng Yên), sản phẩm na đã mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân và được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh biết đến. Tuy nhiên, thị trường tiêu thụ là vấn đề trăn trở của nhiều người dân trồng na do thời gian thu hoạch, bảo quản ngắn. Mặt khác đa số diện tích na tại địa phương là giống na dai, na bở, được nhân giống bằng hạt, đã canh tác và cho thu hoạch nhiều năm nên năng suất có xu hướng giảm, quả nhỏ, tỷ lệ bị nhiễm sâu bệnh tăng, hiệu quả kinh tế giảm.

Ghép cải tạo na QN-D1 trên gốc na bở sau 5 tháng

      Sau 05 năm nghiên cứu, khảo nghiệm, thử nghiệm, đánh giá tình hình sinh trưởng, phát triển của cây trồng, Trung tâm Khuyến nông đã tự công bố giống cây trồng và được Cục Trồng trọt - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chấp thuận công bố lưu hành giống cây trồng đối với giống na QN-D1 (văn bản số 540/TB-TT-CCN ngày 06/5/2020). Na QN-D1 là giống na có nguồn gốc từ giống na dứa Đài Loan (là giống được lai tạo giữa hai giống A. Cherimola x A. Squamosa), khả năng sinh trưởng, phát triển khỏe, chống chịu sâu bệnh tốt, quả to, trọng lượng bình quân đạt 500-600 gram, ít hạt, thịt quả chắc, chịu vận chuyển tốt, quả có vị thanh mát, thơm ngon, có mùi thơm đặc trưng, độ Brix 23-25. Đặc biệt, cây có khả năng sinh trưởng, phát triển tốt trong điều kiện khí hậu nhiệt độ thấp nên thuận lợi để áp dụng các biện pháp kỹ thuật rải vụ thu hoạch vào vụ có nhiệt độ lạnh (có thể tạo quả cho thu hoạch từ tháng 12 đến tháng 3 năm sau), từ đó nâng cao hiệu quả kinh tế trong sản xuất. Năng suất năm thứ 4 sau trồng đạt 8-10 tấn/ha, từ năm thứ 5 sau trồng năng suất ổn định đạt trên 10 tấn/ha.

      Năm 2020, Trung tâm đã triển khai ghép cải tạo diện tích 01 ha giống na QN-D1 trên gốc na dai, na bở của địa phương tại thôn Giếng Đá, xã Tiền An, thị xã Quảng Yên. Sau 2 năm ghép cải tạo bắt đầu cho thu hoạch đạt năng suất trên 1,5 tấn/ha; sau 3 năm năng suất trung bình đạt trên 15kg/cây (trương đương trên 7,5 tấn/ha), với giá bán trên thị trường hiện nay dao động từ 100.000-150.000 đồng/kg (tùy kích cỡ quả), doanh thu đạt trên 700 triệu đồng/ha/năm. Kết quả của mô hình là cơ sở thực tiễn để nông dân trồng na tại các địa phương học tập và xem xét ứng dụng vào sản xuất tại gia đình và địa phương. Thành công của mô hình giúp tăng cơ hội và sự lựa chọn để phát triển kinh tế cho nông dân trồng na trên địa bàn tỉnh cũng như các địa phương có điều kiện tương đồng.

Na QN-D1 chuẩn bị cho thu hoạch

      Hiện nay, Trung tâm Khuyến nông đang tiếp tục nghiên cứu kỹ thuật nhân giống, hoàn thiện quy trình trồng, chăm sóc giống na QN-D1 để chuyển giao kỹ thuật đến nông dân và ứng dụng vào sản xuất đạt hiệu quả, góp phần thúc đẩy sản xuất, nâng cao thu nhập cho nông dân, giúp người nông dân có thể làm giàu từ hoạt động sản xuất nông nghiệp nói chung và sản xuất na QN-D1 nói riêng./.