1. Đối với cây, vườn cây bị gãy cành, đổ nghiêng
- Bước 1: Ngay sau khi hết mưa, tiến hành khơi thoát nước vườn cây, dựng lại cây trồng; dùng cọc, dây buộc để dựng và cố định cây bị đổ (áp dụng đối với cây thân gỗ).
Sau khi hết mưa, tiến hành khơi thoát nước vườn cây, dựng lại cây trồng
- Bước 2: Cắt bỏ cành gãy/bị tổn thương do bão, ngập lụt. Cụ thể:
+ Đối với cây bị ảnh hưởng ít (ít hơn 1/3 tán cây gãy): Chỉ cắt bỏ cành gãy, sau khi cây hồi phục mới tỉa cành, tạo tán.
+ Đối với cây bị ảnh hưởng nhiều (lớn hơn 1/3 tán cây gãy): Cắt bỏ toàn bộ cành gãy, để lại các cành còn lá (cành thở), sau khi cây hồi phục sẽ tiến hành tạo lại bộ tán.
+ Đối với cây đang giai đoạn nuôi quả thì căn cứ vào mức độ bị ảnh hưởng của cây (rễ, thân, cành, lá) để xác định tỉa bớt quả hoặc tỉa bỏ hoàn toàn quả để đảm bảo việc phục hồi cho cây.
Lưu ý: Đối với các vết tổn thương lớn do đổ gãy hoặc cắt bỏ phải xử lý bằng dung dịch sát khuẩn (quét nước vôi, dung dịch Boóc-đô hoặc các thuốc BVTV có chứa gốc đồng).
- Bước 3: Xới phá váng mặt đất xung quanh gốc cây (độ sâu 5 - 10 cm) để rễ cây có thể hút được oxy; dùng vôi bột để rắc, phun và tưới thuốc trừ nấm bệnh có hoạt chất Fosetyl Aluminium hoặc
Metalaxyl + Mancozeb hoặc Dimethomorph; sử dụng chế phẩm kích thích ra rễ mới cho cây ăn quả, với liều lượng theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
- Bước 4: Khi cây bắt đầu hồi phục, định kỳ phun bổ sung các loại phân bón qua lá; tưới phân bón kích rễ và bón bổ sung phân NPK tổng hợp cân đối. Để giúp tăng cường khả năng phục hồi của cây cần bón bổ sung phân chuồng hoai mục + chế phẩm sinh học (Trichoderma) hoặc phân hữu cơ vi sinh. Kết hợp tủ gốc cây bằng rơm rạ mục hoặc vật liệu che phủ (cách gốc 30 - 50cm), tưới đủ ẩm trong những ngày nắng nóng, hanh khô, tránh tình trạng cây bị mất nước.
2. Đối với cây, vườn cây bị ngập nước
- Bước 1: Thực hiện các biện pháp tiêu nước cho cây, vườn cây để cây không bị đọng nước và ngập úng. Tạo rãnh, khơi thông rãnh thoát nước cho vườn cây.
Thực hiện các biện pháp tiêu nước cho cây, vườn cây để cây không bị đọng nước và ngập úng
- Bước 2: Vệ sinh vườn bằng việc loại bỏ rác bám trên cây để tránh tổn thương và loại bỏ nguồn bệnh; Rửa bùn đất bám trên lá để tăng khả năng quang hợp; Cắt bỏ cành gãy/bị tổn thương.
- Bước 3: Sau nước đã thoát nước, mặt đất bắt đầu khô, tiến hành phá váng (lớp bùn, đất mặt) xung quanh gốc cây để không khí đi xuống dưới dễ dàng, nhằm cung cấp oxy cho rễ hô hấp tốt; dùng vôi bột để rắc, phun và tưới thuốc trừ nấm bệnh có hoạt chất Fosetyl Aluminium hoặc Metalaxyl + Mancozeb hoặc Dimethomorph; Sử dụng chế phẩm kích thích ra rễ mới cho cây ăn quả với liều lượng theo khuyến cáo của nhà sản xuất.
- Bước 4: Sau khoảng 7 - 10 ngày, để giúp tăng cường khả năng phục hồi của cây tiến hành bón bổ sung phân chuồng hoai mục + chế phẩm sinh học (Trichoderma) hoặc phân hữu cơ vi sinh theo hình chiếu tán cây giúp cây hình thành và phát triển rễ tơ mới.
- Bước 5: Khi cây bắt đầu xuất hiện rễ mới (khoảng 10 - 15 ngày), kiểm tra thấy có rễ tơ xuất hiện tiến hành bón bổ sung phân NPK tổng hợp để tăng cường dinh dưỡng để cây phục hồi, có thể phun bổ sung phân bón lá giúp tăng cường khả năng phục hồi của cây. Kết hợp tủ gốc cây bằng rơm rạ mục hoặc vật liệu che phủ (cách gốc 30 - 50cm), tưới đủ ẩm trong những ngày nắng nóng, hanh khô, tránh tình trạng cây bị mất nước.
3. Đối với cây bị hại nặng, toàn bộ lá bị rụng, cành bị chết
Dọn dẹp tàn dư, đem tiêu hủy những cây bị vàng lá, rụng lá, thối rễ nặng không có khả năng hồi; tiến hành rắc vôi bột, tưới thuốc nấm, thuốc trừ rệp sáp và tuyến trùng vào khu vực cây bị tiêu hủy để khống chế nguồn bệnh, rệp sáp và tuyến trùng lây lan./.
Nguyễn Văn Phú - Trung tâm Khuyến nông