Trong hầm lò sâu hun hút hay trên những công trường rộn ràng tiếng máy, người lao động vùng mỏ Quảng Ninh hôm nay không chỉ miệt mài với công việc sản xuất mà còn khẳng định trí tuệ, bản lĩnh qua hàng chục nghìn sáng kiến, cải tiến. Từ những thợ lò trực tiếp khai thác than, công nhân cơ khí, nhiệt điện đến đội ngũ y, bác sĩ, giáo viên…, phong trào lao động sáng tạo đã và đang lan tỏa mạnh mẽ, mang lại giá trị làm lợi hàng trăm tỷ đồng, góp phần xây dựng Quảng Ninh phát triển bền vững, hiện đại.
Sức mạnh nội sinh của người thợ
Trên mảnh đất mỏ Quảng Ninh, nơi những đoàn xe chở than ngày đêm lăn bánh, những hầm lò sâu hun hút in dấu mồ hôi người thợ, hình ảnh công nhân không chỉ gắn liền với sự cần cù, kỷ luật mà còn tỏa sáng bởi trí tuệ và tinh thần sáng tạo. Đây chính là “nguồn lực vô giá” giúp ngành Than và các lĩnh vực sản xuất khác của tỉnh phát triển bền vững, hiện đại.
Anh Nguyễn Văn Khải (ở giữa), công nhân Công ty CP Than Hà Lầm cùng đồng nghiệp trước giờ vào ca.
Điển hình là anh Nguyễn Văn Khải, công nhân Công ty CP Than Hà Lầm. Sinh năm 1994, tốt nghiệp Đại học Mỏ - Địa chất, anh đến Quảng Ninh lập nghiệp với giấc mơ trở thành thợ mỏ. Sau hơn 7 năm, Khải đã trở thành thợ lò bậc 3/5, Phó Chủ tịch Công đoàn công trường, đồng thời là thủ lĩnh thanh niên năng động. Anh không chỉ giỏi trong lao động mà còn liên tục tìm tòi, đổi mới. Hai sáng kiến kỹ thuật của anh được công nhận, làm lợi cho đơn vị hơn 360 triệu đồng, trong đó có giải pháp xử lý ngập nước tại đuôi giàn 96, giúp tiết kiệm tới 100 tấn than mỗi ca.
Tổ sản xuất do anh phụ trách luôn nằm trong nhóm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, thường xuyên vượt sản lượng kế hoạch, thu nhập bình quân 25–30 triệu đồng/người/tháng. Bản thân Khải đạt tổng thu nhập trên 540 triệu đồng năm 2024, và đang phấn đấu đạt 600 triệu đồng trong năm 2025. Đặc biệt, anh ba năm liền được công nhận là Chiến sĩ thi đua cơ sở, là Thợ giỏi cấp TKV năm 2023, và trong Tháng Công nhân 2025, là một trong 50 công nhân tiêu biểu được UBND tỉnh tuyên dương.
Cùng với Khải, anh Bùi Quốc Chiến, công nhân Phân xưởng Tuyển than 2, Công ty Tuyển than Cửa Ông, cũng khẳng định dấu ấn sáng tạo. Những sáng kiến của anh – từ hợp lý hóa tấm chắn tải, cải tạo cầu thang thao tác, đến thay khớp nối nhập khẩu bằng khớp nối nội địa – đều mang lại hiệu quả rõ rệt, tiết kiệm chi phí, nâng cao an toàn. Với đóng góp này, anh được UBND tỉnh tặng Bằng khen trong Tháng Công nhân 2025.
Anh Bùi Quốc Chiến, công nhân Phân xưởng Tuyển than 2, Công ty Tuyển than Cửa Ông trong ca lao động.
Trong lĩnh vực điện năng, anh Lý Văn Chiến, công nhân Công ty CP Nhiệt điện Quảng Ninh, nổi bật với sáng kiến cải tạo mạch điều khiển cẩu trục và thiết kế tủ chuyển nguồn nhanh hệ thống UPS. Những giải pháp của anh không chỉ giảm sự cố, nâng cao độ ổn định vận hành mà còn tiết kiệm đáng kể chi phí bảo dưỡng. Anh nhiều năm liền là Chiến sĩ thi đua cơ sở, được Tổng công ty Phát điện 1 khen thưởng và có sáng kiến được công nhận cấp công ty năm 2024; được UBND tỉnh tặng bằng khen dịp Tháng Công nhân năm 2025.
Những tấm gương ấy là minh chứng rõ nét cho trí tuệ lao động Vùng mỏ: người công nhân hôm nay không chỉ biết lao động tay chân mà còn biết đổi mới, cải tiến, chủ động tiếp cận công nghệ để nâng cao năng suất, hiệu quả, bảo đảm an toàn.
Lan tỏa phong trào sáng kiến
Không chỉ dừng ở những cá nhân tiêu biểu, trí tuệ lao động Vùng mỏ Quảng Ninh được khẳng định bằng những con số ấn tượng. Giai đoạn 2020-2025, toàn tỉnh đã có trên 30.000 sáng kiến, giải pháp được đăng ký và triển khai, làm lợi hàng trăm tỷ đồng cho doanh nghiệp và xã hội. Trong đó, 69 lượt cá nhân nhận Bằng Lao động sáng tạo của Tổng Liên đoàn, 475 công nhân tiên tiến cấp tỉnh được tôn vinh; 10 đoàn viên được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học – công nghệ; 3 cá nhân đạt Giải thưởng Nguyễn Đức Cảnh năm 2023.
Công nhân lao động làm việc tại Công ty TNHH Công nghệ MoKa (KCN Đông Mai).
Các phong trào “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”, “75.000 sáng kiến, vượt khó, phát triển”, “1 triệu sáng kiến - nỗ lực vượt khó, sáng tạo, quyết tâm chiến thắng đại dịch Covid-19” đã tạo nên không khí thi đua sôi nổi trong mọi lĩnh vực. Năm 2021, chỉ riêng chương trình 75.000 sáng kiến, Quảng Ninh đã có hơn 4.200 sáng kiến, mang lại giá trị làm lợi 105 tỷ đồng. Hai năm 2022-2023, phong trào “1 triệu sáng kiến” ghi nhận 15.031 sáng kiến, tổng giá trị làm lợi hơn 159 tỷ đồng, đưa Quảng Ninh đứng thứ 2 cụm Đồng bằng sông Hồng và thứ 22 toàn quốc.
Nhìn lại 5 năm, có thể khẳng định: phát huy trí tuệ lao động không chỉ mang lại hiệu quả sản xuất, kinh doanh mà còn khẳng định vị thế của giai cấp công nhân Quảng Ninh trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Mỗi sáng kiến, mỗi cải tiến không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, nâng cao năng suất mà còn bảo đảm an toàn, cải thiện môi trường làm việc, tạo dựng nền tảng phát triển bền vững.
Trí tuệ lao động Vùng mỏ hôm nay chính là sự tiếp nối truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm”, là sức mạnh nội sinh để Quảng Ninh tiếp tục vững bước trên con đường trở thành tỉnh công nghiệp - dịch vụ hiện đại, trung tâm du lịch quốc tế và một trong những đầu tàu kinh tế của cả nước.