Lắp ráp ô-tô tại Nhà máy Hyundai Thành Công 2 (Ninh Bình), thuộc Tập đoàn Thành Công. (Ảnh: TRẦN HẢI)

Nhà nước cần tiếp tục đẩy mạnh quá trình cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh này nhanh hơn, thực chất hơn, có hiệu quả hơn nhằm tạo lực đẩy, mở rộng không gian phát triển cho doanh nghiệp.

Doanh nghiệp kêu khó

Trong những tháng cao điểm cuối năm này, có rất nhiều doanh nghiệp đang gặp vô vàn khó khăn do sự sụt giảm về đơn hàng, áp lực chi phí đầu vào tăng, đứt đoạn chuỗi cung ứng vật tư nguyên liệu, nhất là việc thiếu nguồn vốn cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh,…

Nếu so với thời điểm này năm ngoái, gần 500 công nhân của Công ty May mặc Nam Linh đang tăng ca vì làm không hết việc, tăng tốc hoàn thành các đơn hàng gia công đồ may mặc đã ký kết trong năm.

Thậm chí, nhiều công nhân xin được làm tăng ca, kíp để bảo đảm thời gian giao hàng cho các đối tác cũng như có thêm nguồn thu nhập. Thế nhưng, dù chỉ còn gần 2 tháng nữa sẽ nghỉ Tết Nguyên đán Quý Mão, số lượng các đơn hàng đã ký của công ty này chỉ đạt bằng một nửa so mọi năm.

Theo chia sẻ của anh Lê Linh, Giám đốc Công ty May mặc Nam Linh, “Ngay từ đầu năm, doanh nghiệp đã rất nỗ lực tìm kiếm thêm các đối tác, bạn hàng mới cho xuất khẩu hàng may mặc, song hầu như đều không khả quan khi nhu cầu tại nhiều quốc gia, nhất là ở châu Âu, châu Mỹ đều đang có xu hướng sụt giảm trước biến động tiêu cực của giá cả hàng hóa.

Tính ra số lượng đơn hàng năm nay sụt giảm mạnh so năm trước, khiến hoạt động của doanh nghiệp rất trầm lắng, chỉ cầm chừng bằng những hợp đồng từ các bạn hàng truyền thống trong nước. Với các đơn hàng đã ký cho tháng 12 này và tháng 1 năm 2023 hiện đang thiếu khoảng 35% đến 50% so năng lực sản xuất hoặc có đơn hàng nhưng phải cạnh tranh gay gắt về giá,… Sự sụt giảm này khiến doanh nghiệp buộc phải cắt giảm nhân công để bảo đảm cân đối chi phí cũng như lợi nhuận”.

Bên cạnh đó, theo anh Linh, việc tiếp cận nguồn vốn để duy trì sản xuất, kinh doanh cũng đang là vấn đề nan giải hiện nay đối với các doanh nghiệp. Doanh nghiệp rất “đói” vốn, nhưng chính sách đưa ra lại chưa kịp thời và chưa phù hợp thực tế để doanh nghiệp được thụ hưởng một cách tốt nhất, đem lại động lực cho doanh nghiệp phục hồi sản xuất. Chưa kể với việc có quá nhiều đợt kiểm tra, giám sát đang gây phiền hà cho doanh nghiệp...

Theo thống kê từ Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), hiện cả nước có gần 900 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động nhưng hơn 97% là doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa. Điều này cho thấy, dù khu vực doanh nghiệp đông về số lượng, nhưng quy mô và tiềm lực không mạnh, sức chống chịu và khả năng cạnh tranh còn hạn chế.

Thống kê cũng cho thấy, trung bình một tháng có 18.100 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động, nhưng có tới 12.500 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Nói cách khác, trong nền kinh tế cứ 10 doanh nghiệp gia nhập mới và quay trở lại thì có 7 doanh nghiệp tạm thời hoặc vĩnh viễn rút lui khỏi thị trường. Điều này phản ánh khu vực doanh nghiệp vẫn chịu những tổn thương nghiêm trọng trước sự khó khăn của kinh tế thế giới và trong nước,…

Do đó, thực tiễn nêu trên đòi hỏi phải có những cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh mạnh mẽ hơn nữa nhằm dỡ bỏ các rào cản, giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn bước sang quá trình phục hồi và phát triển. Đó cũng là tiền đề để hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2025, Việt Nam có 1,5 triệu doanh nghiệp hoạt động tại nghị quyết về kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025 được Quốc hội đề ra.

Chỉ với những thể chế được cải cách, môi trường kinh doanh thật sự thông thoáng và thuận lợi sẽ là yếu t