Chuyện kể vào ngày 11/5/1952, Bác Hồ đến thăm và trò chuyện với học viên lớp chỉnh huấn tiên phong của Trung ương, bạn bè quây quần xung quanh Bác, nghe Bác kể chuyện dặn dò. Cuối buổi Bác cầm một cái que nói:

– Các chú học đã giỏi, giờ đây Bác đố chữ này xem các chú có biết không nhé.

Anh em hưởng ứng: “Vâng ạ!”. Người nào biết tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Trung thì nhẩm lại kiến thức và kỹ năng của mình. Người chỉ biết tiếng Việt thì do dự: Có chữ gì khó mà không đọc được nhỉ?

Bác vẽ một vạch ngang trên mặt đất, rồi hỏi:

– Chữ gì nào?

Cả lớp hò lên:

– Thưa Bác chữ “nhất ạ”

Bác khen:

– Giỏi đấy.

Rồi Bác lại gạch một gạch nữa dưới chữ nhất. Chưa kịp hỏi đồng đội đã “ồn” lên:

– Chữ “nhị” ạ.

Bác động viên:

– Giỏi lắm.

Người gạch thêm một gạch nữa dưới hai gạch cũ.

– Chữ “tam” ạ.

Bác cười:

– Khá lắm.

Rồi người vạch thêm một gạch nữa dưới chữ tam.

– Chữ gì nào?

Anh em đớ người ra. Vạch tiên phong Bác viết vừa phải, vạch thứ hai dài hơn đã có hơi lệch một chút ít, vạch thứ ba dài hơn tí nữa cũng không được song song cho lắm, vạch thứ tư dài nhất có vẻ như đã cong lắm rồi.

Bác giục:

– Thế nào? Các nhà “mác-xít”?

Bác lại cầm que vạch thêm một vạch, rồi 2 vạch dọc từ trên xuống, bắt đầu thì thắng đứng, xuống đến vạch ngang thứ hai đã queo, vạch thứ ba thì quẹo, vạch bốn như một con giun, loằng ngoằng như cái đuôi chuột nhắt.

Bác đứng dậy:

– Chịu hết à? Có thế mà các chú không đoán ra … các chú biết cả đấy.

Rồi để que xuống đất Người lý giải:

– Chủ trương của Đảng đúng đắn … Đến tỉnh đã hơi cong, đến huyện đã tả hữu, đến xã đã xô lệch. Vì sao? Vì cán bộ không làm đúng, không nắm chắc chủ trương, đường lối, không thân thiện dân, không chịu làm nô lệ nhân dân, mà chỉ muốn làm “quan cách mạng”. Cho nên chữ ấy là chữ “quan liêu”. Các chú không học nhưng biết mà vẫn làm. Còn cái các chú học thì các chú lại ít làm.

Học viên cả lớp đứng im và không ai bảo ai, đều suy nghĩ về những lời căn dặn của Bác.

Ý nghĩa câu chuyện:

Bác đã dạy cho cán bộ thấy được tai hại của “quan liêu” cửa quyền là nguyên do sâu xa dẫn đến căn bệnh tham ô, tiêu tốn lãng phí. Chỉ cần mỗi cấp hiểu sai một chút ít thì khi đến với nhân dân, chủ trương đó không còn giá trị nữa, thậm chí còn gây hại cho dân.

Bài học kinh nghiệm:

Là cán bộ, đảng viên phải nắm chắc chủ trương, đường lối của Đảng. Người được giao chức vụ, quyền hạn là người đem chủ trương đến cho cấp dưới, lý giải cho cấp dưới hiều và chỉ cho cấp dưới cách triển khai, do đó phải không ngừng tu dưỡng, rèn luyện, phải hiểu đúng, làm đúng, truyền đạt đúng và hướng dẫn cấp dưới thực hiện đúng; phải thường xuyên tự soi, tự sửa; đồng thời phải tăng cường giám sát, kiểm soát có hiệu quả việc thực thi quyền lực của người có chức vụ, quyền hạn. Mỗi cán bộ, đảng viên phải mạnh dạn đấu tranh phòng, chống và loại trừ “quan liêu” ra khỏi bộ máy của cơ quan, để xây dựng cơ quan thật trong sáng và vững mạnh.